Moda je mnogo više od tkanine i kroja, ona je odraz vremena, kulture i društvenih promena. Iako je često percipirana kao površna, istorija mode ispunjena je neverovatnim pričama koje sežu daleko u prošlost, kroz revolucije, inovacije i heroje koji su oblikovali svet kakav danas poznajemo. U daljem tekstu osvrnućemo se na nekoliko fascinating trenutaka i priča koje su oblikovale modnu industriju i postale neizostavan deo njene bogate istorije.
1. Zašto su farmerke postale simbol slobode?
Farmerke su nastale sredinom 19. veka, kada je američki trgovac Levi Strauss 1873. godine patentirao dizajn za čvsrte pantalone od teksasa sa metalnim zakovicama, koje su bile otporne na habanje. Ove pantalone, poznate kao Levi’s, bile su namenjene za ljude koji su obavljali fizički zahtevne poslove na Zapadu.
Prava transformacija farmerki u simbol slobode počela je u 20. veku, naročito u 1950-im godinama, kada su postale omiljene među mladima. U to vreme bile su povezane s neposlušnošću i otporom prema društvenim normama. Zvezde poput Jamesa Deana u filmu Buntovnik bez razloga (1955) i Marlona Branda (1953) nosile su farmerke kao znak slobode i borbe protiv autoriteta. Te slike su postale ikonične i odražavale su duh tog vremena, mladi su se borili za svoju autonomiju. Do kraja 20. veka, farmerke su postale globalno prihvaćene i prešle izvan granica SAD-a.Bez obzira a stil, boju ili kroj, farmerke ostaju ikona koja na podseća na važnost samostalnosti i slobode.
2. Kako je nastala mala crna haljina?
Mala crna haljina postal je ikona u svetu mode zahvaljuljući Coco Chanel, koja ju je osmislila 1926. godine. Iako danas čini temelj svakog ženskog garderobera, mala crna haljina nije uvek bila viđena kao symbol elegancije i sofisticiranosti. Pre nego što je Chanel unela svoj pečat, crna boja je bila rezervisana za tugu i žalost, dok su haljine nošene u svakodnevnom životu bile bogate bojom i detaljima.
Chanel je prepoznala potencijal u ovom komadu, pa ga je predstavila kao jednostavan i elegantan komad koji može biti nosiv u različitim prilikama. S njenim krojem, crna haljina je ostala simbol modernog, samostalnog duha žene tog vremena.
Prva prava „mala crna haljina“ pojavila se u američkom izdanju časopisa Vogue 1926. godine, gde je predstavljena kao „haljina koju svaka žena treba da ima“.
Najveći adut ove haljine je njena jednostavnost, jer je mogla biti uparena sa pazličitim aksesoarima i transformisati se za svaku priliku. I danas mala crna haljina predstavlja simbol sofisticiranog, bezvremenskog stila.
3. Kada su štikle bile namenjene muškarcima?
Štikle se obično vezuju za žene, međutim u prošlosti su one bile namenjene za muškarce, i to ne bilo kakve već za aristokrate i vladare. Priča o štiklama počinje u 16. veku kada su postale popularne među aristokratijom u Evropi. Najpoznatiji primer tog vremena jeste bio francuski vladar Luj XIV koji je nosio visoke crvene štikle. On je i branio da bilo ko sem francuske aristokratije može da nosi baš crvene štikle, ostali su morali da nose crne.
U to vreme štikle su bile simbol statusa i moći. Štikle su ih izdizale iznad drugih ljudi, kraljevske klase su ih koristile kako bi se razlikovale od nižih slojeva društva.
Osim što su bile modni detalj, u to vreme su imale i praktičnu funkciju. Bile su idealne za zauzimanje položaja tokom jahanja.
Krajem 17. i početkom 18. veka, štikle su postale sve više povezane sa ženskom modom. Tokom viktorijanske ere u Engleskoj, visoke potpetice postale su simbol otmenosti i ženstvenosti. Danas su štikle isključivo povezane sa ženskom modom.
4. Prva revija u istoriji mode.
Za prvi pravi modni šou, često se pominje ime Charles Frederick Worth, engleski dizajner koji je radio u Parizu. 1858. godine on je organizovao prvu formalnu modnu reviju, a to je zapravo bio prvi put u istoriji da je modna kolekcija prikazana pred publikom. Pre toga su postojali manje formalni prikazi mode, ali Worth jr prvi stvorio koncept modnih revija kakve danas poznajemo.
Prva revija je održana u Worth-ovom modnom salonu, žene iz viših društvenih slojeva su bile u ulozi manekenki i izlazile iz kabine dok su gosti gledali. bila je prikazana kolekcija za jesen-zimu.
Charles Worth je bio začetnik ideje „visoke mode“ i njegov rad je postavio temelje za modnu industriju kakvu danas poznajemo. Pre toga su dizajneri radili individualne narudžbine za bogate klijente. Worth je prvi predstavio kolekciju svojim klijentima bez obzira na njihove narudžbine, On je takođe bio prvi dizajner koji je stavio svoje ime na eikete svojih odevnih komada.
Danas su modne revije pravi spektakli. Od prvih revija pa do danas, modna industrija je prešla dug put i danas je jedan od najvećih globalnih sektora, sa ogromnim uticajem na ekonomiju, kulturu i društvo uopšte.